Ion Iliescu werd tot president van Roemenië verkozen, terwijl zijn collega’s ministers, parlementsleden, bankdirecteuren en multimiljonairs werden. De nieuwe Roemeense elite die het land nu nog steeds beheerst bestaat voornamelijk uit voormalige communisten en hun families. De massa die zijn nek uitstak in Timi§oara en Boekarest moest het met de schamele restjes doen, omdat ze niet wisten hoe ze samen een efficiënte organisatie op moesten bouwen die kantoor per uur rotterdam hun belangen zou vertegenwoordigen.
Iets vergelijkbaars gebeurde met de Egyptische revolutie van 2011. Wat de televisie in i989 deed, deden Facebook en Twitter in 201i. De nieuwe media hielpen de massa bij het coördineren van zijn activiteiten, zodat duizenden mensen op het juiste moment de straten en pleinen op gingen en het regime van Mubarak omverwierpen. Het is echter één ding om 100.000 mensen naar het Tahrirplein te krijgen, maar iets heel anders om greep te krijgen op de politieke machinerie, om de juiste handen te schudden in de juiste achterkamertjes en om een beetje kantoorruimte huren almere effectief een land te runnen. Toen Mubarak opstapte, konden de demonstranten het vacuum niet opvullen. Egypte had maar twee instituten die georganiseerd genoeg waren om het land te regeren: het leger en de Moslimbroederschap. Vandaar dat de revolutie eerst werd gekaapt door de Broederschap en uiteindelijk door het leger. De Roemeense ex-communisten en de Egyptische generaals waren niet intelligenter of beter met hun handen dan de oude dictators of de demonstranten in Boekarest en Caïro. Hun enige voordeel was dat ze flexibel konden samenwerken. Ze werkten beter samen dan de massa en ze waren tot veel meer flexibiliteit in staat dan de bekrompen Ceau§escu enMubarak.
Meer dan seks en geweld
Als sapiens over de wereld heersen omdat we de enigen zijn die flexibel kunnen samenwerken met grote aantallen soortgenoten, dan moet dat ons geloof in de heiligheid van het mensdom wel ondermijnen. We denken vaak dat we zo speciaal zijn en daarom allerlei privileges verdienen. Als bewijs daarvoor wijzen we op de fantastische prestaties van onze soort: we hebben de piramiden en de Chinese muur gebouwd en ontdekt hoe atomen en DNA-moleculen in elkaar zitten, we zijn naar de Zuidpool en de maan gereisd. Als die prestaties voortkomen uit een of andere unieke essentie die ieder individueel mens heeft – een onsterfelijke ziel of zoiets dergelijks – dan zou het zin hebben om al het menselijk leven heilig te verklaren.